"W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa ustanawia się służbę cywilną oraz określa zasady dostępu do tej służby, zasady jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju"

(art. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej).

Podstawowe pojęcia dotyczące służby cywilnej.

Korpus służby cywilnej – tworzą osoby zatrudnione na następujących stanowiskach urzędniczych: wyższych stanowiskach w służbie cywilnej, stanowiskach średniego szczebla zarządzania, stanowiskach koordynujących, samodzielnych, specjalistycznych oraz wspomagających w następujących urzędach:

1. Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,

2. urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej,

3. urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym organom administracji rządowej,

4. komendach, inspektoratach i innych jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej,

5. Głównym Inspektoracie Inspekcji Handlowej,

6. Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,

7. Biurze Nasiennictwa Leśnego.

Ponadto korpus służby cywilnej tworzą także powiatowi i graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy.
Pracownik służby cywilnej - osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o służbie cywilnej.

Urzędnik służby cywilnej - osoba zatrudniona na podstawie mianowania, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o służbie cywilnej.

Członek korpusu służby cywilnej – osoba, która jest pracownikiem lub urzędnikiem służby cywilnej.

W nowelizacji ustawy która wchodzi w życie w styczniu 2016r. wyróżniono dodatkowo, obok pracownika s.c. i urzędnika s.c. pojęcie osoby zatrudnionej na wyższym stanowisku w służbie cywilnej.

Pracownikiem służby cywilnej może zostać każda osoba, która spełnia wymagania artykułu 4 ustawy, a więc:

• jest obywatelem polskim (odstępstwa od tej zasady określa art. 5 ustawy),

• korzysta z pełni praw publicznych,

• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,

• posiada kwalifikacje wymagane na dane stanowisko pracy,

• cieszy się nieposzlakowaną opinią.

Kandydatów do zatrudnienia w służbie cywilnej wyłania się w drodze naboru na wolne stanowiska pracy, organizowanego przez dyrektora generalnego urzędu. Ma on obowiązek upowszechniać informacje o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej, w kierowanym przez siebie urzędzie, poprzez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu, a także poprzez opublikowanie go w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Od stycznia 2016r. ta reguła nie dotyczy zatrudniania na wyższych stanowiskach w służbie cywilnej. Te obsadzane są w drodze powołania.

Postępowanie kwalifikacyjne dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie jest sprawdzianem teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydata do wypełniania zadań urzędnika służby cywilnej.

Do postępowania kwalifikacyjnego może przystąpić osoba, która spełnia wymagania określone w art. 40 ustawy, tzn:

• jest pracownikiem służby cywilnej,

• posiada co najmniej trzyletni staż pracy w służbie cywilnej, lub uzyskała zgodę dyrektora generalnego urzędu na przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego

• przed upływem tego terminu, jednak nie wcześniej niż po upływie dwóch lat od nawiązania stosunku pracy w służbie cywilnej,

• posiada tytuł magistra lub równorzędny (np. lekarz),

• zna co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii Europejskiej lub język arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski, ukraiński,

• jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony.

Spełnienie przez pracownika warunków określonych w ustawie potwierdza dyrektor generalny właściwego urzędu.

Organy i instytucje systemu służby cywilnej.

Prezes Rady Ministrów.

Zgodnie z art. 153 ust. 2 Konstytucji RP Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej. Sprawuje on nadzór nad służbą cywilną w zakresie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań.

Szef Służby Cywilnej.

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej, ustanowiła centralny organ administracji rządowej właściwy w sprawach służby cywilnej – Szefa Służby Cywilnej. Kierujący służbą cywilną Szef S.C. podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów jako konstytucyjnemu zwierzchnikowi korpusu służby cywilnej.

Szef Służby Cywilnej m.in. :

·czuwa nad przestrzeganiem zasad służby cywilnej,

·kieruje procesem zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej,

·gromadzi informacje o korpusie służby cywilnej,

·przygotowuje projekty aktów normatywnych dotyczących służby cywilnej,

·monitoruje i nadzoruje wykorzystanie środków finansowych przeznaczonych na wynagrodzenia i szkolenia członków korpusu służby cywilnej,

·zapewnia upowszechnianie informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej,

·prowadzi współpracę międzynarodową w sprawach dotyczących służby cywilnej.

Szef Służby Cywilnej realizuje zadania określone w ustawie przy pomocy dyrektorów generalnych urzędów. Obsługę Szefa Służby Cywilnej zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Z dniem 28 października 2014 r. Prezes Rady Ministrów Ewa Kopacz powołała na stanowisko Szefa Służby Cywilnej panią Claudię Torres-Bartyzel.

Pod koniec roku Pani Claudia Torres - Bartyzel złożyła rezygnację. Rezygnacja została przyjęta przez Prezesa Rady Ministrów Beatę Szydło. Aktualnie, do czasu powołania nowego Szefa osobą zastępującą jest Pan Tomasz Bolek, radca generalny w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.  

W dniu 2 marca 2016 na stanowisko Szefa Służby Cywilnej powołany został Dobrosław Dowiat-Urbański.

Rada Służby Cywilnej

Rada Służby Cywilnej była organem opiniodawczo-doradczym Prezesa Rady Ministrów, działającym na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Do zadań Rady należało wyrażanie opinii m.in. w sprawach:

·dotyczących służby cywilnej, przedstawianych jej przez Prezesa Rady Ministrów lub Szefa Służby Cywilnej oraz z własnej inicjatywy,

·projektu strategii zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej,

·projektu ustawy budżetowej w części dotyczącej służby cywilnej oraz corocznego wykonania budżetu państwa w tym zakresie,

·proponowanego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w zakresie służby cywilnej,

·projektów aktów normatywnych dotyczących służby cywilnej,

·planu szkoleń centralnych w służbie cywilnej,

·etyki korpusu służby cywilnej,

·dotyczących powołania i odwołania Szefa Służby Cywilnej, w zakresie określonym w ustawie.

Rada Służby Cywilnej oceniała również m.in. przebieg postępowań kwalifikacyjnych w służbie cywilnej, a także mogła skierować swojego przedstawiciela w celu obserwacji przebiegu procesu naboru przeprowadzanego na wyższe stanowisko w służbie cywilnej.

Z dniem 2 kwietnia 2009 r. Prezes Rady Ministrów Donald Tusk powołał Radę Służby Cywilnej. Nowielizacją ustawy o służbie cywilnej, która wchodzi w życie w styczniu 2016r. Rada Służby Cywilnej została zniesiona.

W jej skład wchodziły osoby reprezentujące wszystkie kluby parlamentarne oraz przedstawiciele Prezesa Rady Ministrów. Rada liczyła 15 członków.Tą samą nowelizacją w miejsce Rady Służby Cywilnej powołano Radę Służby Publicznej, która przejęła część zadań swojej poprzedniczki. Na dzień dzisiejszy jej skład nie jest jeszcze znany. Rada Służby Cywilnej liczy 7-9 członków.

Z dniem 9 marca 2016r. Premier Beata Szydło powołała Radę Służby Publicznej. Skład Rady (za dsc.kprm.gov.pl)

dr Artur Górski – przewodniczący Rady Służby Publicznej

Socjolog, politolog, doktor nauk humanistycznych, wykładowca na UKSW w Warszawie i w Szkole Wyższej im. B. Jańskiego w Warszawie (wykłady z administracji), w latach 1999-2001 dyrektor Sekretariatu Gabinetu Politycznego Prezesa Rady Ministrów w KPRM, kierownik Wydziału Kontroli Wewnętrznej w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Warszawie, Poseł na Sejm RP V, VI, VII i VIII kadencji, członek Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, wieloletni członek Rady Służby Publicznej oraz Rady Służby Cywilnej, autor licznych publikacji (m.in. "Służba Cywilna").

Tadeusz Woźniak – wiceprzewodniczący Rady Służby Publicznej

Ukończył studia podyplomowe z zakresu administracji na UW i w WSAP w Łodzi. Poseł na Sejm RP V, VI, VII i VIII kadencji, członek Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, wieloletni członek Rady Służby Cywilnej, w latach 1990-2005 wójt i doradca wojewody.

dr hab. Zbigniew Cieślak

Prawnik, doktor habilitowany nauk prawnych, profesor nadzwyczajny UKSW w Warszawie. Były rektor Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Ostrołęce, w latach 2002-2006 był prorektorem UKSW w Warszawie, specjalizuje się w prawie administracyjnym, były przewodniczący Rady Służby Cywilnej (2006 r.), założyciel i opiekun naukowy Warszawskiego Seminarium Aksjologii Administracji, były podsekretarz stanu w rządzie Jerzego Buzka, Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006-2015.

dr hab. Maria Gintowt-Jankowicz

Prawnik, doktor habilitowany nauk prawnych, były wykładowca na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1990-2006 organizowała i była pierwszym dyrektorem Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, członek Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów w latach 1989-1992, członkini kolejnych zespołów, rad i komisji ds. reformy administracji publicznej, w latach 1999-2005 Wiceprzewodnicząca Rady Służby Cywilnej przy Prezesie Rady Ministrów, w latach 2006-2015 Sędzia Trybunału Konstytucyjnego. Autor licznych publikacji i opinii prawnych z zakresu prawa administracyjnego.

doc. dr inż. Marek Kisilowski

Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauki o zarządzaniu w administracji publicznej, docent na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, współautor kilku monografii i podręczników z zakresu zarządzania i nauki administracji. Członek Prezydium Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność”, rekomendowany przez Akademicki Klub Obywatelski im. L. Kaczyńskiego w Warszawie.

Jerzy Meysztowicz – Klub Poselski .Nowoczesna

W 1989 roku ukończył Wydział Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego uzyskując tytuł magistra historii. Przedsiębiorca i społecznik, pełnił funkcję wicewojewody krakowskiego (1998) i małopolskiego (1999-2001). W latach 1994-1997 był radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Krakowie. Obecnie Poseł na Sejm RP.

Andżelika Możdżanowska – Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego

Absolwentka Wydziału Zarządzania Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Od 1997 r. pracuje w firmie „Lignomat”, m.in. jako dyrektor biura reklamy i zastępczyni redaktora naczelnego w Radiu i TV SUD. Od 2005 r. wykłada w Społecznej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi. W latach 2008–2011 była właścicielką Centrum Obsługi Biznesu, zajmującego się m.in. doradztwem ekonomicznym, opracowywaniem biznesplanów i pozyskiwaniem środków z UE. Była Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Senator VIII kadencji, a obecnie Poseł na Sejm RP.

dr Mariusz Witczak – Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska

Ukończył studia na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Kaliszu. W 2005 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych z zakresu nauk politycznych. Nauczyciel akademicki w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Kaliszu. W latach 1998-2002 radny Rady Miejskiej Kalisza. Senator VI i VII kadencji, Poseł VII i VIII kadencji. Był przewodniczącym senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz członkiem Rady Służby Cywilnej.

Ireneusz Zyska – Klub Poselski Kukiz’15

Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Wyższej Szkoły Bankowej, radca prawny. W latach 2000-2006 pracował w departamencie prawnym spółki giełdowej we Wrocławiu i w kancelarii syndyka masy upadłościowej. W latach 2006-2011 pracował w samorządzie terytorialnym jako zastępca burmistrza miasta Świebodzice, zajmując się infrastrukturą komunalną i zarządzaniem procesami inwestycyjnymi. Dwukrotnie – w latach 2006 i 2010 wybierany radnym Rady Miejskiej w Świebodzicach. Obecnie Poseł na Sejm RP.

Wyższa Komisja Dyscyplinarna.

Wyższa Komisja Dyscyplinarna działa na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Komisja zajmuje się rozpoznawaniem spraw dyscyplinarnych członków korpusu służby cywilnej w II instancji - rozpatruje odwołania od orzeczeń komisji dyscyplinarnych. Komisja rozpoznaje też - w I i II instancji - sprawy dyscyplinarne dyrektorów generalnych urzędów. Tryb pracy Komisji określa uchwalony przez nią regulamin. Obsługę Wyższej Komisji Dyscyplinarnej zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Skład Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej.

Wyższą Komisję Dyscyplinarną Służby Cywilnej powołuje Prezes Rady Ministrów. W jej skład wchodzi 15 członków powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów na okres 6 lat, w tym 12 członków powoływanych na wniosek Szefa Służby Cywilnej spośród urzędników służby cywilnej oraz 3 członków powoływanych na wniosek dyrektora generalnego służby zagranicznej spośród członków personelu dyplomatyczno-konsularnego.

Skład Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej (kadencja 2012 – 2016 r.):

1. Anna Borowska – Główny Urząd Statystyczny

2. Aleksander Dietkow – Ministerstwo Spraw Zagranicznych- zastępca przewodniczącego

3. Lucyna Długosz-Nowicka - Ministerstwo Sportu i Turystyki

4. Rafał Haczkiewicz – Urząd Kontroli Skarbowej w Rzeszowie

5. Barbara Haładyj – Ministerstwo Spraw Zagranicznych

6. Piotr Kobiela – Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku

7. vacat

8. Katarzyna Łupińska – Ministerstwo Finansów - zastępca przewodniczącego

9. Sławomir Majszyk – Ministerstwo Spraw Zagranicznych

10. Joanna Piekutowska – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

11. Radosław Płucisz – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

12. Katarzyna Szarkowska – Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - przewodniczący

13. Izabela Wereśniak - Masri – Ministerstwo Środowiska

14. Cezary Zaremba – Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

15. Anna Żółkowska – Ministerstwo Gospodarki

Regulamin WKD

W dniu 5 lipca 2012 r. przyjęta została Uchwała nr 5 Wyższej Komisji Dyscyplinarnej w sprawie Regulaminu Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej, który stanowi załącznik do uchwały. Regulamin WKD.

Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.

Krajowa Szkoła Administracji Publicznej jest państwową jednostką organizacyjną, której zadaniem jest kształcenie i przygotowywanie do służby publicznej profesjonalnych, bezstronnych i odpowiedzialnych urzędników służby cywilnej oraz kadr wyższych urzędników polskiej administracji.  Zgodnie z regulacjami ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, do zadań Krajowej Szkoły Administracji Publicznej należy prowadzenie postępowań kwalifikacyjnych dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie (art. 43). Nadzór nad zgodnym z przepisami prawa przebiegiem postępowania kwalifikacyjnego sprawowany jest przez Szefa Służby Cywilnej (art. 44).

System administracji publicznej w Polsce.

Administracja (łac. administrare - być pomocnym) to zorganizowana działalność realizowana przy pomocy określonego aparatu i zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Działalność taka, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, nazywana jest administracją publiczną. Jednak termin „administracja publiczna” definiuje się na wiele sposobów i na różnych płaszczyznach, np. w ujęciu przedmiotowym (zakres realizowanych spraw) lub podmiotowym (organy tworzące administrację publiczną). Mimo to najczęściej spotyka się definicje mieszane obejmujące ujęcie podmiotowo-przedmiotowe administracji publicznej.

Według jednej z takich definicji administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach.
Tak jak wiele jest definicji administracji publicznej, tak istnieje wiele jej podziałów. Jeden z nich to podział administracji publicznej zastosowany przez prof. Jana Bocia na:

· administrację rządową,

• administrację samorządową,

·administrację państwową (do której należą jednostki organizacyjne nie będące częściami składowymi ani administracji rządowej ani administracji samorządowej).

Powyższy podział administracji publicznej znajduje swoje uzasadnienie również w pragmatyce urzędniczej. Obecnie status pracowniczy osób zatrudnionych w administracji publicznej regulują przede wszystkim trzy różne ustawy. Do pracowników administracji samorządowej zastosowanie ma ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458), sytuację prawną osób zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w administracji rządowej, czyli członków korpusu służby cywilnej reguluje ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505). Natomiast do pozostałych urzędników państwowych stosuje się przede wszystkim ustawę z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.).

Administrację samorządową ukształtowano w Polsce na 3 szczeblach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze własnej właściwości miejscowej. Samorząd terytorialny wykonuje kompetencje niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej. Do organów samorządu terytorialnego należą:

·organy stanowiące:

• • sejmik województwa,

  • rada powiatu,

  • rada gminy.

• organy wykonawcze:

  • marszałek i zarząd województwa,

  • starosta i zarząd powiatu,

o wójt (burmistrz, prezydent).

Administracja państwowa.

Pomimo tego, że niekiedy administracja państwowa jest utożsamiana z administracją rządową i odwrotnie, to celowe i logiczne wydaje się wyodrębnienie osobnej administracji państwowej, w której obręb nie wchodzi administracja rządowa. Obecnie do jej organów można zaliczyć m.in.:

·Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,

• organy Najwyższej Izby Kontroli,

• Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,

• Rzecznika Praw Obywatelskich,

• Krajową Radę Sądownictwa,

• organy Narodowego Banku Polskiego, w tym Krajową Radę Polityki Pieniężnej,

·centralne organy administracji podległe Sejmowi.

Administracja rządowa.

Z kolei administrację rządową można podzielić, ze względu na zakres jej działania, na administrację rządową centralną (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz na administrację rządową terenową (wojewoda i podległe mu służby, organy administracji niezespolonej).

Organy administracji rządowej centralnej obejmują swoim zasięgiem całe terytorium kraju, natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium. W przypadku administracji rządowej terenowej można wyróżnić jeszcze dodatkowy podział na administrację zespoloną i niezespoloną.

Administrację zespoloną tworzą działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach. Do tej kategorii należą np.:

·Komendant Wojewódzki Policji,

• Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,

• Kurator Oświaty,

• Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny,

• Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej,

• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego,

• Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa,

• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,

• Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych,

• Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego,

• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego,

• Wojewódzki Konserwator Zabytków,

·Wojewódzki Lekarz Weterynarii.

Ponadto zadania administracji rządowej na obszarze województwa wykonują również działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży. Natomiast organami administracji niezespolonej (niekiedy zwanej również administracją specjalną) są podmioty podporządkowane właściwym ministrom oraz kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa. Załącznik do ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (tj. Dz. U. z 2001 Nr 80, poz. 872 ze zm.) wymienia następujące organy administracji niezespolonej:

· Szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień,

• Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych,

• Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej,

• Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych,

• Dyrektorzy urzędów morskich,

• Dyrektorzy urzędów statystycznych,

• Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej,

• Komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej,

• Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego,

• Państwowi inspektorzy sanitarni,

·Powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii.

Działalność organów administracji niezespolonej oparta jest z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału terytorialnego kraju lub w ramach podziałów specjalnych.

opr. na podstawie tekstów autorstwa Jacka Pawłowskiego.

źródło: dsc.kprm.gov.pl