1 kwietnia za nami, pojawają się wciąż nowe pytania, więc... po prostu kilka zadaliśmy. To jeszcze nie koniec. Niebawem będzie okazja do kolejnych pytań i postaram się ją  dobrze wykorzystać. Tymczasem poczytajcie to co już mamy...

RED: Niedawno miało miejsce spotkanie dyrektorów izb skarbowych, które miało rozpocząć prace nad stworzeniem nowej strategii Administracji Podatkowej. Na spotkanie zaproszono prof. Andrzeja Bliklego. Czy są już jakieś założenia tej strategii?

Departament Administracji Podatkowej (DAP): Administracja Podatkowa jest w okresie transformacji skutkującej zmianami priorytetów i metod działania a także zmianami organizacyjnymi. Oczekiwania naszych klientów, konsolidacja procesów pomocniczych, wejście w życie ustawy o Administracji Podatkowej a także wyzwania płynące z raportu Międzynarodowego Funduszu Walutowego wymagają opracowania nowej strategii Administracji Podatkowej. Wspomniane w pytaniu spotkanie z udziałem profesora Andrzeja Blikle było inauguracją prac w tym zakresie. Plan zakłada przygotowanie strategii do połowy lipca bieżącego roku i jej prezentację na uroczystościach z okazji Dnia Skarbowości. Strategia określać będzie misję, wizję oraz cele strategiczne i drogę do ich osiągnięcia.

RED: Czy mogę uzyskać informację jak kształtowało się zatrudnienie w izbach i urzędach w poszczególnych województwach na przestrzeni ostatnich 3 lat? Na portalu skarbowcy.pl są tabelki obrazujące alokację kadr, ale niezupełnie o to mi chodzi, bo po pierwsze – przed konsolidacją miały miejsce również przejścia z procesów podstawowych z urzędów do izb (dla chętnych pracowników) jak i były też przeniesienia już po 1 kwietnia (więc jeśli chodzi o rok bieżący chciałabym informację wg stanu na 30 kwietnia).

od RED: (Na końcu artykułu zamieszczam kilka wykresów do tej tabeli; wykresy pochodzą od redakcji portalu. Różnice w podsumowaniach w powyższej tabeli a tabeli którą na tej podstawie utworzyłam w arkuszu kalkulacyjnym żeby te wykresy zrobić wynikają z tego, że w sprawozdaniu Rb-70 podaje się zatrudnienie bez zaokrąglenia do pełnych jednostek. Autor tabeli sumował z ułamkiem, a ja bez). I gdyby uwaga pod tabelą nie była widoczna (dostałam ją jako obraz): "wskazane zatrudnienie zostało pokazane jako średnie zatrudnienie w okresie sprawozdawczym wg metodologii liczenia średniorocznego zatrudnienia w sprawozdaniu RB-70 czyli dotyczy wszystkich pobierających wynagrodzenie."

RED: W przyszłym roku planowane jest nowe wartościowanie stanowisk pracy i równanie wynagrodzeń wg ich wyników dla ich ujednolicenia. Czy  w tym wartościowaniu uwzględnianie będą (jak wskazuje dzisiejsza praktyka) tylko 3 główne zadania wykonywane na stanowisku pracy? Czy wielkość jednostki (co się przekłada na stopień trudności załatwianych spraw i większą różnorodność zadań) będzie mieć jakieś znaczenie?

DAP: Wartościowanie stanowisk pracy ma sformalizowany charakter i może odbywać się tylko w granicach określonych przepisami prawa. Przeprowadza je wewnętrzny zespół wartościujący powołany w urzędzie. Wartościowanie stanowiska pracy niebędącego wyższym stanowiskiem w służbie cywilnej przeprowadza się w oparciu o zadania dominujące, za które uznaje się trzy najczęściej wykonywane zadania na stanowisku pracy, a w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się także uwzględnienie zadań pobocznych. W załączniku do zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej w ramach kryteriów szczegółowych dotyczących odpowiedzialności - przewidywane jest przyznawanie odpowiedniej ilości punktów  np. w zależności od wpływu danego stanowiska na decyzje dużej wagi. Nie ma tam jednakże odniesienia do wielkości jednostki.

RED:  Czy to prawda, że ze środków które się w ten sposób „uwolnią” będą finansowane głównie uposażenia nowych kierowników (po konsolidacji w izbach powstało wiele nowych komórek czy centrów kompetencyjnych i automatycznie – stanowisk kierowniczych) i pracowników obsługujących dyrektorów izb?

DAP: Ewentualne nowe wartościowanie stanowisk pracy nie musi oznaczać automatycznej zmiany wynagrodzenia poszczególnych pracowników. Kwestia ustalania wysokości indywidualnego wynagrodzenia dla poszczególnych pracowników należy do kompetencji pracodawcy. Dyrektorzy izb skarbowych dysponują środkami na wynagrodzenia i w ramach przyznanych im limitów w tym zakresie gospodarują nimi. Należy zauważyć, że osoby wskazane w pytaniu posiadają już ustalone wynagrodzenia i w wyniku ponownego wartościowania może okazać się, że ich wynagrodzenie mieści się w określonych ramach. W takim przypadku nie będzie konieczności dokonywania zmian wynagrodzenia.

RED:  Jaki tryb będzie obowiązywał w momencie zmiany warunków pracy i płacy po nowym wartościowaniu w przypadku gdy pracownik odmówi ich przyjęcia?

DAP: Ustawa o służbie cywilnej nie reguluje kwestii związanych z wypowiedzeniem warunków pracy i płacy. Z tych też względów w przypadku ewentualnej konieczności dokonania zmiany warunków pracy i płacy wynikającej z nowego wartościowania stanowisk pracy będą miały zastosowanie  przepisy Kodeksu pracy, w szczególności przepisy działu II Kodeksu pracy dotyczącego stosunku pracy.

RED: Jakie działania planuje podjąć MF (i czy planuje) w celu usprawnienia komunikacji wewnętrznej – w całym resorcie (choćby sprawa słynnej notatki z Opola w porównaniu z oryginalnym protokołem z narady dyrektorów sugeruje, że obecny system chyba wymaga poprawek)?

DAP: Podstawowymi kanałami komunikacji wewnętrznej w resorcie finansów, w Administracji Podatkowej są m.in. strona intranetowa Ministerstwa Finansów, dedykowana strona intranetowa dla Administracji Podatkowej, strony intranetowe izb skarbowych, poczta elektroniczna, szkolenia, spotkania.

Od jesieni 2014 r., w ramach konsolidacji procesów pomocniczych, prowadzono w Administracji Podatkowej prace nad wykorzystaniem korporacyjnych stron intranetowych w izbach skarbowych. Z początkiem kwietnia 2015 r. w izbach skarbowych uruchomiono nowe ujednolicone w skali województw strony intranetowe, dostarczające pracownikom urzędów i izb skarbowych najważniejszych informacji na temat funkcjonowania i planowanych zmian w Administracji Podatkowej.

Komunikacja wewnętrzna w Administracji Podatkowej jest na bieżąco udoskonalana, planowane są także nowe działania. Projektowane są jednolite zasady przepływu informacji w Administracji Podatkowej, korzystania z kanałów i narzędzi komunikacji wewnętrznej. Ujednolicone zostaną zasady publikacji i zakres materiałów udostępnianych w intranecie, informowanie o publikowanych materiałach (newslettery), raportowanie i rozpowszechnianie materiałów ze spotkań, usprawnienie informowania o najważniejszych wydarzeniach bieżących w jednostkach resortowych.

Narzędzia i zasady komunikacji będą dalej rozwijane, aby zapewnić równy dostęp do informacji pracownikom Administracji Podatkowej, niezależnie od tego w jakich jednostkach resortu świadczą pracę.

RED: Czy to prawda, że docelowo małe urzędy stracą inne komórki poza obsługą bezpośrednią?

DAP: Analizy dokonywane przez zewnętrznych audytorów („Raport podsumowujący koncepcję transformacji Polskiej Administracji Podatkowej” – PwC, grudzień 2012, „Administracja Podatkowa - Wyzwania Modernizacyjne i Priorytety Strategiczne” – MFW, kwiecień 2015) wskazują na duże rozdrobnienie struktur Administracji Podatkowej. Oceniane jest to jako słabość naszej administracji. Jako kierunek wskazywana jest koncentracja zadań i zasobów oraz rozwój elektronicznych kanałów komunikacji. Idziemy tą drogą. Pierwszym krokiem była konsolidacja procesów pomocniczych. Następne to koncentracja wybranych zadań. Oznacza to, że nie wszystkie urzędy skarbowe będą realizowały całe spektrum zadań dzisiejszego urzędu. Dzisiaj takie rozwiązanie, na niewielką skalę, dotyczy egzekucji administracyjnej.

Zmiany będą ewolucyjne i mocno związane z rozwojem centralnego systemu informatycznego. Dla przykładu, już jesienią obsługę jednego, centralnego rachunku bankowego dla gromadzenia należności z PCC, SD  i KP, przejmie, od pozostałych 399 urzędów, jeden urząd skarbowy, który w tym zakresie stanie się centrum kompetencyjnym.

Chcemy być blisko naszych klientów. Pamiętamy też, że część z nich, być może nigdy, nie skorzysta z elektronicznych form kontaktu. Oznacza to, że jeden obszar naszej działalności jest całkowicie wyłączony z planów koncentracji – obsługa bezpośrednia.

RED:  Czy ograniczenie (jak zapisano w standardach: „dla uproszczenia”) osób świadczących pracę w urzędach, które mogą wziąć udział w samoocenie kontroli zarządczej wyłącznie do naczelników nie wpłynie negatywnie na proces identyfikacji kluczowych problemów?

DAP: W dokumencie „System kontroli zarządczej w jednostkach administracji podatkowej” umieszczono zapis: „W celu uproszczenia zbierania i analizowania danych, w zależności od decyzji dyrektora, w samoocenie kontroli zarządczej spośród pracowników izby świadczących pracę w podległych urzędach skarbowych mogą wziąć udział naczelnicy urzędów skarbowych”. Nie jest to zapis wykluczający udział innych pracowników w procesie samooceny. Zarówno zakres, jak i sposób i forma przeprowadzenia samooceny w jednostce należy do decyzji kierownika jednostki, tj. dyrektora izby skarbowej.

RED: Planowane jest wprowadzenie przy KIP biometrycznej identyfikacji głosu osoby dzwoniącej. Kiedy to będzie wdrażane? W jaki sposób będą pobierane wzorce dla identyfikacji?

DAP: W ramach umowy na Zaprojektowanie, dostawę i wdrożenie Systemu Informacji Telefonicznej w biurach Krajowej Informacji Podatkowej wdrażany jest także system biometrii głosowej,  który umożliwi podatnikom dostęp do swoich indywidualnych  informacji w sposób automatyczny oraz pozwoli na szybsze uwierzytelnienie podatnika w przypadku udzielenia informacji podatkowych dotyczących jego indywidualnych danych. Zakłada się pozostawienie próbki głosu przez telefon (za pomocą systemu IVR, ang. Interactive Voice Response).

System będzie wdrażany na przełomie czerwca / lipca br. W pierwszym etapie założono udostępnienie systemu biometrii dla pracowników urzędów skarbowych, następnie dla podatników. Udostępnienie usługi identyfikacji biometrycznej dla podatników planowane jest już po uruchomieniu produkcyjnym nowego systemu.

Obecnie trwają przygotowania do „wewnętrznego” wdrożenia tej usługi, które będzie polegało na tym, że wskazani pracownicy urzędów skarbowych kontaktujący się z infolinią Krajowej Informacji Podatkowej, dzięki przeprowadzeniu identyfikacji dzwoniącego (identyfikacji biometrycznej) będą mogli kontaktować się z infolinią bez konieczności oczekiwania w kolejce na połączenie. Uprzywilejowanie w zakresie czasu oczekiwania przez pracowników urzędów skarbowych jest podyktowane koniecznością zapewnienia szybkiej obsługi podatnika w urzędzie skarbowym. Takie rozwiązanie ma kilka zalet. Po pierwsze na tym etapie możliwa będzie dokładna „kalibracja” systemu – odpowiednie ustawienie parametrów usługi biometrycznej, a po drugie możliwe będzie sprawdzenie procedury weryfikacji użytkownika w systemie. Na podstawie tych i innych jeszcze zadań możliwe będzie oddanie podatnikom systemu sprawdzonego, bezpiecznego i łatwego w użyciu.

RED: Czy przygotowywane są jakieś zmiany w systemie szkoleń i rozwoju zawodowego pracowników?

DAP: W trosce o zapewnienie pracownikom izb i urzędów skarbowych stałego rozwoju zawodowego dopasowanego do ich potrzeb, zawsze należy brać pod uwagę ewentualną konieczność modyfikacji istniejącego systemu szkoleń. Podstawą w tym zakresie stanowią obserwacje efektywności obecnego systemu szkoleń. Ponadto jednym z czynników implikujących ewentualne zmiany będą regulacje zawarte w uchwalonej przez Sejm RP w dniu 27 maja 2015 r. ustawy o administracji podatkowej.

RED: Czy planowane jest utworzenie choćby jednego ośrodka szkoleniowego w zachodniej części kraju?

DAP: Nie ma takich planów. Mimo zidentyfikowanych potrzeb w tym zakresie, nie dysponujemy obecnie infrastrukturą, która umożliwiałaby utworzenie takiego ośrodka.

RED:  Zdarza się, że na szkolenia specjalistyczne, podwyższające kompetencje (szczególnie na poziomie zaawansowanym) trafiają osoby „z łapanki”, które w ogóle nie mają ani nie będą miały do czynienia z tematyką objętą szkoleniem, nie chciały w nim uczestniczyć i nie spełniają warunków wskazanych w ofercie; jednocześnie te oferty nie trafiają w ogóle do osób nimi zainteresowanych. Jakie są pomysły na to, żeby się to zmieniło? Czy nie byłoby warto do oferty niektórych szkoleń dołączać krótkich testów kwalifikacyjnych?

DAP: Jednolita grupa szkoleniowa to jedna z podstaw udanego szkolenia. Dobór osób do udziału w szkoleniu realizowany jest zwykle przez komórkę właściwą ds. kadr i/lub szkoleń oraz zatwierdzany przez kierownika urzędu. Przy każdym zaproszeniu na szkolenie określony jest poziom szkolenia oraz wysyłany jest program szkolenia, który określa grupę docelową uczestników i  cel szkolenia. Powyższe informacje zwykle są wystarczające do  wytypowania właściwego pracownika do udziału w szkoleniu. Bardzo ważne jest również rzetelne i sumienne podejście kierowników urzędów do każdego zaproszenia,  a także właściwa postawa osób, które otrzymują propozycje udziału w szkoleniu.

Ponadto należy zauważyć, iż zgodnie z Ankietami Indywidualnej Oceny Szkolenia (AIOS), wypełnianymi przez uczestników po każdym szkoleniu, szkolenia resortowe otrzymują bardzo wysokie oceny. Jednocześnie ankiety ze szkoleń są na bieżąco analizowane  w celu poprawy jakości szkoleń oraz dostosowania ich do potrzeb/uwag pracowników.

Spostrzeżenia dotyczące kwestii kwalifikowania do uczestnictwa w szkoleniach, które Państwo poruszyliście będą przedmiotem dalszych analiz. 

RED: Ministerstwo planuje powołanie Krajowego Wyspecjalizowanego Urzędu Skarbowego (KWUS). Urząd będzie się zajmować podmiotami o przychodach netto na poziomie co najmniej 50 mln euro. Czy można przybliżyć ten pomysł? Kto będzie pracował w tym urzędzie? Nie ma obaw, że z jednej strony staną najlepsi prawnicy z drugiej zaś marnie wynagradzani urzędnicy skarbowi?

DAP: Zgodnie z założeniami Krajowy Wyspecjalizowany Urząd Skarbowy powstanie z przekształcenia Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie i trzon jego pracowników stanowić będą dotychczasowi pracownicy tego urzędu. Jego podatnikami, według nowej właściwości zostaną:

•       podatkowe grupy kapitałowe oraz spółki tworzące podatkową grupę kapitałową;

•       banki, z wyłączeniem banków spółdzielczych;

•       zakłady ubezpieczeń;

•       jednostki działające na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych;

•       jednostki działające na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

•       osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które w ostatnim roku podatkowym osiągnęły przychód netto, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości co najmniej 50 mln euro według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na koniec roku podatkowego.

Podstawowym celem projektowanych w tym zakresie zmian jest koncentracja KWUS na obsłudze podatników i płatników dokonujących skomplikowanych operacji gospodarczych. Podmioty, które będą obsługiwane przez ten urząd dzisiaj są obsługiwane przez pracowników Wyspecjalizowanych Urzędów Skarbowych, którzy na co dzień stykają się z bardzo dobrze przygotowanymi przedstawicielami tych firm. Utworzenie KWUS ma na celu lepszą specjalizację pozwalającą wykorzystać dotychczasowe doświadczenia i wiedzę do lepszej obsługi podmiotów o zbliżonych problemach, które do tej pory były rozproszone w Wyspecjalizowanych Urzędach w innych częściach kraju.

RED: Planuje się wprowadzenie w urzędach tak zwanych asystentów podatnika.  W dokumencie pt. „System obsługi i wsparcia podatnika” czytamy że „ Profile stanowisk ds. wsparcia podatnika powstaną w ramach prac związanych z wdrożeniem jednolitych standardów w Administracji Podatkowej. Zostaną określone profile i wymagania na stanowiskach ds. wparcia, system szkoleń, których celem będzie podniesienie poziomu tzw. „miękkich kompetencji”, procedury obsługi, zasady funkcjonowania asystenta podatnika.”  Czy Ministerstwo Finansów planuje  szkolenia merytoryczne a nie tylko z tzw.  miękkich kompetencji?

DAP: Realizacja założeń Systemu obsługi i wsparcia podatnika (SOiWP) bazuje na istniejącym zasobie wiedzy i doświadczeniu pracowników urzędów skarbowych. Należy pamiętać, iż są to osoby  bardzo dobrze przygotowane merytorycznie do realizacji swoich obowiązków. Jednocześnie szczególna rola przypisana Asystentom Podatnika oraz pracownikom Centrów Obsługi wiąże się z koniecznością usystematyzowania i uzupełnienia wiedzy przez pracowników urzędów skarbowych z niektórych obszarów, w tym np. w zakresie kompetencji miękkich. Specjalny program szkoleniowy dedykowany powyższej grupie odbiorców jest jednym z priorytetów szkoleniowych na rok 2016, przy czym zakłada się, iż szkolenia opracowane na potrzeby SOiWP zostaną uruchomione już w bieżącym roku.

RED:  W sprawozdaniu Szefowej Służby Cywilnej czytamy że w administracji  skarbowej jest wyjątkowo dużo nadgodzin (ponad 400 tysięcy). Jaki jest pomysł by rozwiązać tę kwestię? Czy ograniczenie zatrudnienia w urzędach w tym kontekście to dobry pomysł?

DAP: Wprowadzona z dniem 1 kwietnia 2015r. konsolidacja procesów pomocniczych w administracji podatkowej oraz towarzyszące jej zmiany organizacyjne powinny umożliwić bardziej elastyczne zarządzanie zasobami ludzkimi w poszczególnych izbach skarbowych. Jednym z założeń konsolidacji było wzmocnienie merytorycznych komórek organizacyjnych w urzędach skarbowych poprzez dokonanie przesunięć pracowników z komórek pełniących funkcje obsługowe na rzecz komórek realizujących procesy podstawowe. Zakładane wzmocnienie komórek merytorycznych powinno przyczynić się do ograniczenia ilości godzin nadliczbowych w urzędach skarbowych. Stosowne kompetencje w tym zakresie posiadają dyrektorzy izb skarbowych którzy odpowiadają za właściwą organizację pracy oraz dysponowanie posiadanymi zasobami ludzkimi.

Dziękuję za udzielone odpowiedzi.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

A teraz taka szybka analiza zmian stanu zatrudnienia na podstawie umieszczonej w tekście tabeli.

Ponieważ izby skarbowe mają różną wielkość i nadzorują różną liczbę urzędów, ważniejsze są wartości procentowe, bo bardziej porównywalne. Ale dwa wykresy pokazujące zmianę liczebności w izbach i urzędach Wam wrzucę.

Drugi wykres, też oparty na liczbach pokazuje relację między zwiększeniem zatrudnienia w izbach i zmniejszeniem w urzędach w poszczególnych województwach. Tu z procentami by nie wyszło. Teoretycznie powinno być tak (przynajmniej według założeń o których kiedyś słyszałam), że w zależności od wyników badania obciążenia pracą etaty miały być przesuwane miedzy województwami. Czy tak było w każdym przypadku nie wiem, ale na wykresie ładnie widać co w urzędach zaostało "zgubione" a co w izbach "zyskane". Przy czym "co" oznacza etat, nie człowieka...Ten wykres, żeby nie zaciemniać, porównuje stan na koniec 2012 i na 30.04.2015r., więc weźmy również pod uwagę spadek zatrudnienia w służbie cywilnej, o którym mowa m. in. w sprawozdaniach Szefa S.C.

A teraz warto się przyjrzeć jak wyglądają te zmiany jeśli weźmiemy pod uwagę procenty. Punktem odniesienia (100%) był stan na 31.12.2012r. (ponieważ była blokada zatrudnienia i tzw. ruchy przedkonsolidacyjne w latach przed 2015). Dla wszystkich województw wyliczyłam średnią, zarówno przy zwiększeniu zatrudnienia w izbach jak i przy zmniejszeniu w urzędach. To ta czerwona linia na wykresie. Im słupek bardziej odległy (w górę i w dół) tym większa różnica.

Izby:

Urzędy:

Z pewnych względów (np. RB-70 dla całego województwa na koniec kwietnia, czyli pierwsze po konsolidacji...ok, wcale nie jestem złośliwa. Ani trochę. I dlatego nic więcej na ten temat nie napiszę) to badanie będzie warto powtórzyć po zakończeniu roku. Jeszcze do tego wrócimy.