Pogarszający się w ostatnich kilku latach status materialny „szeregowych” członków Korpusu Służby Cywilnej (medialne średnie wynagrodzenia jak to średnie nie do końca to wprost odzwierciedlają) zmusza do przyjrzenia się normom prawnym w jakich funkcjonujemy. Dzisiaj jednak nie rozwinę wątku „zamrożonych” wynagrodzeń, a przyjrzę się innym ustawowym zakazom, które nas wydawałoby się obowiązują. Zakazy te mają umocowanie ustawowe, należy się jednak zastanowić, jak się one mają do zagwarantowanych praw konstytucyjnych.

1

Zgodnie z art. 78 ust. 4 ustawy o służbie cywilnej (dalej UoSC) członek korpusu służby cywilnej nie może łączyć zatrudnienia w służbie cywilnej z mandatem radnego. A na mocy ust. 5 i 7 tego artykułu urzędnicy służby cywilnej oraz pracownicy służby cywilnej zajmujący wyższe stanowisko w służbie cywilnej nie mają prawa tworzenia partii politycznych ani uczestniczenia w nich.

Tymczasem Konstytucja RP gwarantuje swoim obywatelom:

Art. 11.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.

Art. 32.

1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Wolności te i prawa nie zostały w żaden sposób konstytucyjnie ograniczone. Nie wskazano również, by mogły być ograniczone w drodze ustawy. Dla przykładu tam gdzie ustawodawca uznał, iż dane wolności należy ograniczyć, wyraził to wprost w Konstytucji (art. 178 ust. 3 Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów).

2

Zgodnie z art. 78 ust. 2 UoSC członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych.

Moim zdaniem poza sprzecznością tej normy z wcześniej powołanym art. 32 Konstytucji, zgodnie z którym nikt nie może być dyskryminowany m.in. w życiu politycznym kolejną normą z którą nijak nie da się pogodzić nałożonych na nas zakazów jest także art. 54 ust. 1 Konstytucji, na mocy którego każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

3

Na mocy art. 78 ust. 3 UoSC jako członkowie korpusu służby cywilnej nie możemy uczestniczyć w strajku lub akcji protestacyjnej zakłócającej normalne funkcjonowanie urzędu.

Tu należy się zgodzić, iż częściowo ograniczenie ma umocowanie konstytucyjne. Zgodnie z art. 59 ust. 3 Konstytucji związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach. Chociaż można się zastanawiać czy i jakie to dobro publiczne jest aż tak ważne, iż objęto naszą grupę zawodową całkowitym zakazem strajku, a nie tylko ograniczeniami. Pytanie czy jest to też jednocześnie umocowanie do zakazu przeprowadzania akcji protestacyjnej zakłócającej normalne funkcjonowanie urzędu. Śmiem ponadto twierdzić, iż zakłócenie to od lat nie jest też możliwe z przyczyn faktycznych. Osobiście uważam, iż ze względu na kolejne lata niedofinansowania służby cywilnej oraz drastyczne ograniczenia zasobów ludzkich nie ma czegoś takiego jak normalnie funkcjonujące urzędy, więc jakakolwiek akcja protestacyjna nie jest w stanie zakłócić czegoś co faktycznie nie istnieje.

Tak sobie myślę, iż zbliża się czas by upomnieć się o swoje prawa konstytucyjne, jest kilka możliwości:

Każdy z nas ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej (art. 63 Konstytucji - a tryb określono w KPA).

Jeśli osobiście nie czujemy się na siłach, pomóc może nam Rzecznik Praw Obywatelskich, do którego mamy prawo wystąpić z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej (art. 80 Konstytucji).

Naszej grupie zawodowej nie obce jest poruszanie się wśród procedur prawnych, więc może warto zastanowić się czy nie skorzystać z normy zawartej w art 79 na mocy której każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

Ograniczenia w dodatkowym zarobkowaniu zasługują na odrębny artykuł...