...do wyrażania własnych opinii
Rzecznik Praw Obywatelskich zainteresował się prawem urzędników do wypowiadania się publicznie. Do przyjrzenia się naszym ograniczeniom zainspirowała RPO sprawa Karola Zaradkiewicza, dyrektora Zespołu Orzecznictwa i Studiów Biura Trybunału Konstytucyjnego, który po wywiadzie udzielonym Rzepie dostał zakaz wypowiadania się w mediach. Szczegóły zapewne znacie, bo sprawa była głośna. W każdym razie, jak czytamy w Rzepie:
Rzecznik podjął sprawę i bada, jak wygląda kwestia prawa urzędników do wyrażania swoich opinii w służbie cywilnej, służbie zagranicznej, kancelarii Sejmu, Senatu, Trybunale Konstytucyjnym, Sądzie Najwyższym i Naczelnym Sądzie Administracyjnym.
Może warto przypomnieć, że o tym właśnie ograniczeniu kilkakrotnie pisał ś.p. Wjawor, m. in. TUTAJ. Nic mądrzejszego nie napiszę, więc polecam tamten tekst. Natomiast wracając do meritum: RPO skierował do szefów wybranych instytucji (w tym do Szefa Służby Cywilnej) pisma z kilkoma pytaniami:
- czy, a jeśli tak, to jakie wewnętrzne zasady obowiązują w sprawie kontaktów z mediami,
- czy wskazane zasady zostały określone w wewnętrznym akcie prawnym odnoszącym się do uprawnień i obowiązków; (jeśli tak, to RPO prosi o ich udostępnienie),
- czy procedury te zostały opracowane na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego; jeśli tak, to jakie przepisy prawa powszechnie obowiązującego były podstawą tych procedur,
- jeśli zasady te nie zostały określone w wewnętrznym akcie prawnym, to jaka praktyka jest stosowana odnośnie do kontaktów z mediami,
- czy wskazane powyżej zasady różnią się w zależności od zajmowanego stanowiska, a jeśli tak, to jakie zasady obowiązują na stanowiskach w poszczególnych grupach,
- czy wskazane powyżej zasady uwzględniają standardy dotyczące wolności wyrażania swoich poglądów wynikające z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w tym m.in. wyrok w sprawie Wojtas-Kaleta przeciwko Polsce (skarga nr 20436/02), czy w sprawie Fuentes Bobo przeciwko Hiszpanii (skarga nr 39293/98).
Pełną treść pisma RPO do Szefa s.c. znajdziecie TUTAJ.