Udało nam się namówić na czat Radka Piekarza, doradcę podatkowego, ekonomistę  i publicystę. Zapewne nie będzie to nasza ostatnia rozmowa

aga764: Jak to się stało, że ktoś ma o nas pozytywne zdanie? Rzadko się spotykam z czymś takim wyrażanym publicznie.

Radek Piekarz: Ja jestem praktykiem i doradcą podatkowym. Jak to się stało? Obserwuję i współpracuję jako doradca podatkowy i widzę że baaaardzo się zmieniło przez lata. Tak uściślając - mam dobre zdanie o pracownikach ale niekoniecznie o całym systemie skarbówki

aga764: Ok, to może zaczniemy od tego pomysłu na reorganizację - bo coś takiego napisałeś któregoś dnia, że gdybyś został MF to byś reorganizował.

aga764: W jaki sposób?

Radek Piekarz:  Tak. Ale tu bym chciał się ograniczyć jedynie do moich kompetencji, tj. do cen transferowych.  Widzę jak to jest na świecie zorganizowane (UK, Australia, chyba też Indie).

aga764: No właśnie, chodzi o kontrole?

Radek Piekarz: Tak. W tych krajach mają jeden centralny mocny zespół ekspertów. Oni analizują ryzyka i dają wytyczne do poszczególnych urzędów: jak kontrolować, co kontrolować, kogo kontrolować. Dodatkowo, wiedzą jak robić duże analizy ekonomiczne.

aga764: U nas też idzie w tym kierunku. Po to jest analiza właśnie.

Radek Piekarz:  Tak, ale wolno. Dopiero teraz Amadeus[1] jest szerzej dostępny, a to podstawowe narzędzie do analizy. Tak na marginesie przedstawię takie porównanie. W Polsce zatrudnionych jest około 100 urzędników z UKS którzy rozumieją i badają ceny transferowe.  Gdy pracowałem w jednej z firm z tzw. Wielkiej Czwórki zespół cen transferowych liczył 40-50 osób! Połowę tego co UKS. Dlaczego?

aga764: UKS to odrębna instytucja. Oni się zajmują tylko kontrolą.

Radek Piekarz:  No to widzisz - nawet ktoś kto siedzi w branży nie wie.

aga764: My mamy jeszcze 1000 innych rzeczy, przekazywanie OPP na przykład, analizy dla dziennikarzy, sprawozdania, wyjaśnienia itd. Kontrola to tylko ułamek.

Radek Piekarz: Co do US i cen transferowych to mam przeświadczenie, że tam ludzi z wiedzą na ten temat nie ma. Temat znają na poziomie UKS.

aga764: Szczerze? My się uczymy na bieżąco. Ja w ogóle jestem ekonomistą, a teraz bardziej idę w informatykę.

Radek Piekarz:  No właśnie. Plus brak narzędzi. Nawet dużą wiedza o cenach transferowych nic nie da bez profesjonalnych baz danych. 

aga764: Źródła danych o powiązaniach to podstawa.

Radek Piekarz:  Powiązania to raz, dwa to bazy danych finansowych. Bo teraz wnioski z kontroli cen jestem w stanie obalić w 15 minut. Ja mam dostęp do baz a UKS lub US nie mają.

aga764: Skąd wiesz że nie ma? ;)

Radek Piekarz: Rozmawiałem z inspektorem. Powiedział że Amadeus jest dostępny w MF a jemu się nie chce tam jeździć.

aga764: Ale skomplikowane i niejednoznaczne prawo podatkowe Ci nie przeszkadza?  Bo tu też sporo trzeba byłoby zmienić.

Radek Piekarz: No ja mam wrażenie, że dla 95% podatników prawo jest proste.

aga764: Serio? To te pozostałe 5% procent tak lamentuje publicznie??

Radek Piekarz:  Publicznie lamentują ludzie z ZPP czy CAS lub też nieuczciwi przedsiębiorcy (np. „słynny”  piekarz z Legnicy). Serio, co jest trudnego podatkowo w prowadzeniu np. sklepu internetowego albo w prowadzeniu kwiaciarni? Trudne kwestie podatkowe ma branża finansowa, bankowa. Trudne są też skomplikowane operacje towarowe ale te przeprowadzane są przez duże podmioty a nie małych przedsiębiorców.  Odnośnie aparatu skarbowego mam tylko jedno zastrzeżenie. Urzędnik boi się podjąć pozytywną decyzję dla podatnika. Ale rozumiem dlaczego.

aga764: No właśnie. Nie sądzę żeby to akurat, znaczy te powody, zmieniły się niezależnie od reorganizacji.  A co myślisz o tych naszych rewolucjach?

Radek Piekarz:  Z interpretacjami (specjalizacje w ramach KIPów) chyba na plus. Ale ta planowana reorganizacja, czyli wydzielenie skarbówki z Ministerstwa Finansów to nie wiem. Z waszej perspektywy jak wygląda ta reorganizacja? Bo znajomy z KIP mocno krytykuje.

aga764: Niedawno miałam okazję rozmawiać z min. Kapicą i mu powiedziałam, że w tym tempie reorganizacji jedna po drugiej to ja nie zdążę wyjść z przysiadu po szpagacie a już muszę zwis robić. Śmiał się, ale z naszej perspektywy tak to właśnie wygląda.

Radek Piekarz:  No właśnie. Dużo zmian. O tych planowanych dla Pulsu Biznesu powiedziałem tak:

Pytanie, czy zrobienie z administracji podatkowej nowego bytu i przeniesienie tam niektórych departamentów z resortu finansów cokolwiek zmieni. Jeśli chcemy robić taką reformę, to należy wydzielić pewne funkcje, a nie tylko zmienić organizację pracy. Z badań naukowych wynika, że lepiej jest decentralizować, przekazując zadania mniejszym jednostkom, niż tworzyć molochy. Jeśli taki centralny urząd byłby jedynie nadzorcą i planował pewne rzeczy, to nie byłby to zły pomysł. W Wielkiej Brytanii stworzono taką strukturę, która jest niezależna od Ministerstwa Finansów, gdzie zatrudniono ludzi z doświadczeniem rynkowym. Oni pracują, jednak nad strategią kontroli, obserwują co się dzieje na rynku, i rozdysponowują zadania na mniejsze jednostki. Jeśli nasz pomysł sprowadzałby się do tego, to mogłoby poprawić efektywność pracy administracji podatkowej.

aga764: Międzynarodowy Fundusz Walutowy zalecił właśnie centralizację, czyli odwrotnie.

Radek Piekarz:  Bardzo dziwne. Ja robię doktorat z ekonomii opodatkowania i gdzieś mignął mi artykuł o tym, że właśnie decentralizacja przy kontrolach jest kluczowa

aga764: Też mnie to zdziwiło, biorąc pod uwagę ideę współzarządzania publicznego, która idzie z Unii. I teraz już w ogóle nic nie rozumiem.

Radek Piekarz:  Szczerze mówiąc MFW ma zalecenia do Polski jak do kraju postkolonialnego. Tak to oceniam.

Radek Piekarz:  Czy poza samym wydzieleniem skarbówki z Ministerstwa Finansów coś się zmieni? Nowe funkcje, uprawnienia?

aga764: Niezależność polityczna. Teoretycznie. Centra kompetencyjne, czyli specjalizacja urzędów. Znaczy, przesuwanie zadań.

Radek Piekarz:  No tak, bo to coś à la NBP - szef wybierany na kadencje, praktycznie nie do odwołania.

Do czatu dołączył Skarbowiec (jak sam się określił - zwykły pracownik skarbówki)

Skarbowiec: Witam serdecznie rozmówców i naszego gościa.

Radek Piekarz:  Witam!!!

aga764: Nowy pomysł to modele kompetencyjne.

Radek Piekarz:  Czyli?

aga764 Np. określenie jakie predyspozycje i kompetencje trzeba mieć żeby pracować na niektórych stanowiskach. Nie wyższych, zwykłych. Na razie słyszałam właśnie o analitykach - i to ma jakiś sens, pod warunkiem, że ludzie dostaną czas.

Radek Piekarz: Czyli korporacja. Serio to są zachowania korporacyjne.

aga764: To cały czas w tę stronę idzie, od lat. Korporacja, do tego jak w instytucjach finansowych.

Radek Piekarz:  A czy teraz czujecie naciski polityczne?

aga764: Na moim poziomie? Nie, ja jestem z urzędu który leży na końcu świata.

Skarbowiec:  Naciski oczywiście są. Znam przypadki zatrudnienia na telefon bardzo ważnego polityka z koniczynką w klapie ;) Ci panowie z rzekomo wiejskiej partii to IMO zwyczajny związek zawodowy, agencja pracy dla swoich.

aga764: No, no, nie rozmawiamy o polityce ;) W ZUS to norma, u nas jednak rzadziej.

Radek Piekarz:  Hahaha. No cóż od tej partii na razie nie uciekniemy - my ich znamy głównie z agencji rolniczych bo tym kancelaria się zajmuje.  Też sądzę że w US/IS rzadziej. Jeszcze jedna rzecz odnośnie działalności aparatu skarbowego/MinFin. Moim zdaniem słaba jest komunikacja do społeczeństwa. Dla przykładu to co robi HMRC w UK jest genialne.

aga764: Poprawia się.

Radek Piekarz:   Tak, widzę. Np. komunikat o akcyzie i karetkach był okej, ale nie przeszedł do prasy.

Skarbowiec: Mam do Pana parę pytań. Jedne bardziej, inne mniej szczegółowe. Można?

Radek Piekarz:  Jasne

Skarbowiec: Szara strefa w Polsce od lat wynosi około 20% PKB. To może być nawet 400 miliardów złotych w ciągu roku. Jak ją ograniczyć?

Radek Piekarz: To co powiem, mówi większość moich znajomych doradców: kontrole, obowiązek płatności przelewami, analiza systemów księgowych online. Oczywiście te propozycje są mocno niepolityczne.

aga764: Prędzej czy później vatowskie faktury będą musiały być online. Za dużo nas wszystkich kosztują wyłudzenia VAT

Skarbowiec: No właśnie. Kontrole. To aż zaskakuje kiedy to mówi doradca podatkowy. To bardzo niepoprawna teza.

Radek Piekarz:  Większość z nas tak mówi po cichu. Jeśli ktoś zna "rynek" to raczej dojdzie do takiego wniosku.

aga764: Trafnie wytypowane kontrole, trzeba dodać. Czyli znów analiza.

Radek Piekarz:  BTW: byłem kiedyś na spotkaniu w pewnej partii. Znana persona z tejże partii zadała to samo pytanie: „Jak ograniczyć szarą strefę”. Powiedzieliśmy mu: kontrole. On na to: jako partia nie możemy tego zrobić z powodów politycznych.

Skarbowiec: Ale w sferze medialnej, takie poglądy, czyli kontrolować to przejaw oszołomstwa.

aga764: Ta nieszczęsna notatkao zwiększeniu liczby pozytywnych kontrolinarobiła wiele zamieszania, ale ludzie ją zinterpretowali odwrotnie.

Radek Piekarz:  Tak! Notka była bardzo rozsądna  -  à propos notki, napisaliśmy z Marcinem Wrotniakiem taki tekst:

http://maketaxeasier.pl/uncategorized/tak-dla-kontroli-podatkowej-nastawionej-na-zwiekszenie-wplywow-ale/

Skarbowiec: To ciekawa anegdotka o profesorze. Rozumiem że ta partia boi się łatki. Podatki w Polsce wzbudzają negatywne emocje. Fiskus to wróg. A urzędnik skarbowy wzbudza agresję niczym komornik. Niedawno profesor Andrzej Szahaj napisał świetny tekst, pod tytułem „Populizm antypodatkowy”. Oto fragment „Politycy licytują się, kto i jak szybko obniży podatki i zmniejszy rolę państwa w gospodarce. A robią to, kierując się trafnym przekonaniem, że większość Polaków uważa podatki za kradzież.” Chcemy by państwo zapewniło nam świetnej jakości usługi publiczne za niskie podatki. To sprzeczność. Jak wyjść z tego zaklętego kręgu?

Link http://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/886141,szahaj-populizm-antypodatkowy.html

Radek Piekarz: Tak, ta partia boi się takiej łatki. Co to pytania "jak wyjść z tego zaklętego kręgu" - bladego pojęcia nie mam

aga764: Ten krąg jest szerszy. A wszystko prowadzi do braku zaufania. Co skutkuje wnioskiem: po co mam uczciwie płacić podatki jak nie ufam ludziom którzy je dzielą. Może za bardzo skróciłam ;) Ale chyba wiecie o co mi chodzi.

Radek Piekarz: Zgoda. Pewnie trzeba czekać na zmianę mentalności i pracować u podstaw. To co robi Rafał Woś jest okej na przykład.

 aga764: Tak. Mieszkam w województwie w którym przeszło 50% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych to wpływy od emerytów, rencistów i z budżetówki... Jak widzę kontrast między gościem w superaucie kabrio i dzieciakami byłych pegeerowców to mi się coś robi.

Radek Piekarz:  To właśnie absurd polskich przepisów podatkowych. Procentowo więcej płaci emeryt niż biznesmen.

Skarbowiec: Pan Woś, Szahaj, pani Mączyńska to osoby które potrafią iść wbrew obiegowym i  populistycznym sądom.(Rafał Woś, publicysta Gazety Prawnej, profesor Andrzej Szahaj https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Szahaj, profesor Elżbieta Teresa Mączyńska-Ziemacka  https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_M%C4%85czy%C5%84ska-Ziemacka)

aga764: Jakoś teraz więcej takich głosów słychać.

Skarbowiec: A swoją drogą. Skoro już jesteśmy przy urzędnikach, są oni świetnych chłopcem do bicia. Czy w środowisku doradców podatkowych, macie świadomość że przeciętny urzędnik nie jest źle nastawiony? Często jest zaś źle opłacany, sfrustrowany agresją, nie ma szkoleń itd.

aga764: Chcesz szkolenie? Muszę zrobić 3 w ciągu 12 miesięcy. Ale fakt, sfrustrowani są. Nie chcą się nawet wypowiadać.

Radek Piekarz:  W środowisku doradców raczej jest przekonanie, że skarbówka jest ok, ale jednocześnie jest przekonanie, że urzędnik boi się odpowiedzialności za pozytywne dla podatnika decyzje.

aga764: Urzędnik boi się, że zostanie posądzony o korupcję.

Radek Piekarz: Domyślam się, że o to chodzi.

aga764: Urzędnik ogólnie się boi. Jest, jak to określiłeś – wyćwiczony.