Kolejne sprawy skierowane do Trybunału Konstytucyjnego są umarzane, ale jest światełko w tunelu…
28 kwietnia 2015 r. Trybunał Konstytucyjny umorzył kolejną sprawę dotyczącą „zamrażania” wynagrodzeń pracowników budżetówki (sygn. P 7/15). Wcześniej 11 lutego 2015 r. umorzył również postępowanie w podobnej sprawie (sygn. P 44/13). W obu sprawach Trybunał Konstytucyjny nie rozstrzygał merytorycznie o słuszności roszczeń poszczególnych grup pracowników budżetówki, a umorzenie wynikało z wad pytań prawnych kierowanych przez sądy – były to braki zarówno o charakterze merytorycznym jak i formalne. Nie ma tu co się rozwodzić nad szczegółowym uzasadnieniem i stosownymi artykułami oraz paragrafami. Warto natomiast zauważyć, że w uwagach końcowych uzasadnienia postanowienia z 28.04.2015 r. Trybunał wskazał na ponowne ujawnienie się niepokojącego zjawiska wieloletniego braku waloryzacji wynagrodzeń pracowników sądów (myślę, że członkowie korpusu służby cywilnej są w analogicznej sytuacji). Trybunał zauważył również, iż wpływają kolejne pytania prawne (sygn. P 52/15). Trybunał Konstytucyjny dostrzegł, że ta sytuacjama negatywny wpływ nie tylko na sytuację ekonomiczną i osobistą tych osób, aletakże na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Pogłębiający się spadek siły nabywczej wynagrodzeń może się bowiem przyczyniać do zniekształcenia mechanizmu naboru pracowników sądowych (tzw. negatywna selekcja), spadku ich wydajności (m.in. zpowodu konieczności poszukiwania dodatkowych źródeł dochodów) i motywacji.
Trybunał podkreślił, że faktu umarzania tych spraw nie powinno się rozumieć jako wyraz akceptacji dla takiej praktyki. Trybunał zwrócił też uwagę, że zaniechanie waloryzacji wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej może być dopuszczalne jedynie w wyjątkowych sytuacjach. W tym kontekście wieloletni brak waloryzacji wynagrodzeń pracowników sądów, przy równoczesnym podwyższaniu wynagrodzeń niektórych innych grup pracowników sfery budżetowej, budzi niepokój z punktu widzenia realizacji zasad iwartości konstytucyjnych.
Jak donosi Dziennik Gazeta Prawna – „Wynagrodzenia pracowników sądów: Będzie waloryzacja?” – Trybunał Konstytucyjny wydał również tzw. postanowienie sygnalizacyjne (sygn.. S 4/15), w którym zwrócił się do Sejmu o podjęcie działań zmierzających do właściwego uregulowania kwestii waloryzacji wynagrodzeń pracowników sądów i prokuratur. Można tylko żałować, że przez tyle lat, żaden ze związków zawodowych działających w korpusie służby cywilnej nie zdecydował się na podobną drogę.
W swym postanowieniu sygnalizacyjnym TK przyznaje wprawdzie, że nie istnieje bezwzględne prawo podmiotowe pracowników sfery budżetowej do automatycznej waloryzacji wynagrodzeń o określone kwoty, ale jednocześnie podkreśla, iż nie ulega wątpliwości, że także te osoby są objęte konstytucyjnymi gwarancjami, wynikającymi z zasady zaufania obywateli do państwa, równości oraz prawa do ochrony praw majątkowych. Wszystkie te argumenty spokojnie moglibyśmy i my powoływać w trakcie składania naszych analogicznych roszczeń. Również i ten, iż uzasadnieniem dla zamrożenia naszych płac nie może być jedynie ogólnikowe powołanie się na trudną sytuację budżetową. W naszych tegorocznych zgłoszeniach lobbingowych dotyczących ustawy budżetowej na 2016 r. powinniśmy żądać (co również wskazuje Trybunał) przedstawienia przez rząd/ustawodawcę konkretnych dowodów/analiz które wskazałyby, że kolejne utrzymanie zamrożenia (w naszym przypadku trwającego już tak długo, że już nawet ja nie pamiętam od 2008 r. czy od 2009 r.?) jest proporcjonalne do zmian w sytuacji gospodarczej kraju. Bo bez zapewnienia nam elementarnych podstaw egzystencji nie jesteśmy w stanie gwarantować zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa.